Zasada kierowania myśli

Medytacja jest pełną akceptacją własnych myśli i emocji; chodzi w niej o akceptowanie siebie takim, jakim się jest, bez zbędnego oceniania.

– Dzigme Rinpocze

Vilfredowi Paretowi powszechnie przypisuje się sformułowanie tzw. „zasady Pareto”, znanej też jako „zasada 20/80”. Zgodnie z nią rozkład wielu cech przyjmuje stosunek 20 do 80%, np. około 80% przychodów generowanych jest przez około 20% jego klientów, 20% kierowców powoduje 80% wypadków lub 20% czasu poświęcanego pracy generuje 80% efektów. Myślę, że zasady Pareto nie powinno się ograniczać do tej jednej proporcji, a raczej powinniśmy skupić uwagę na założeniu, że często możemy dużo więcej wnieść do naszego życia, jeśli zmienimy w nim zaledwie kilka rzeczy. Możemy dużo zrobić, małym kosztem.

Vilfredo Pareto był włoskim ekonomistą z przełomu XIX i XX wieku, który odkrył, że 80% ziemi we Włoszech jest w posiadaniu 20% populacji. Specjaliści z innych dziedzin niebawem odkryli, że ta zasada 80/20 sprawdza się też i w ich obszarach specjalizacji. Dotyczy ona również i diety. Według diety ketogenicznej powinno się jeść 20% węglowodanów, a 80% tłuszczu i białka (odpowiednio, 50 i 30%).1

W psychologii wyróżnia się tzw. backward-sloping (lub: backward bending) supply curve for labour, co można przetłumaczyć na malejącą krzywą motywacji do pracy. Ta krzywa wskazuje, że większość robotników woli pracować przez krótszy okres czasu ze świadomością tego, że pracując więcej mogliby zarobić więcej pieniędzy. Wiąże się to poniekąd z zachowaniem równowagi między pracą, a życiem prywatnym w którym tu czysto od nas zależy jak zorganizujemy sobie czas. Zgodnie z zasadą Pareto wystarczy niewielka ilość rzeczy, które moglibyśmy w tym czasie zrobić, by przyniosły one odczuwalne rezultaty.

Ciekawe rezultaty przynosi prowadzenie five minute journal, czyli pięcio-minutowego dzienniczka, służącego głównie temu, by zapisywać rzeczy które by sprawiły, że nasz dzień byłby lepszy (what would make today great), 3 rzeczy, które się przydarzyły za które jesteśmy wdzięczni (list 3 amazing things that happened today), 3 których jesteśmy dumni (affirmation) i 3 na to jak sprawić, żeby dni były jeszcze lepsze (how could you’ve made today better).

Nazwa wywodzi się od tego, że naprawdę nie potrzeba na to wiele czasu. Osoby, które prowadzą dziennik wdzięczności i regularnie go uzupełniają bardziej regularnie uprawiają sport, mają mniej dolegliwości fizycznych, są bardziej zadowoleni ze swojego życia i bardziej optymistycznie patrzą na nadchodzący dzień.2 W zasadzie chodzi o to, żeby przekierować swoją uwagę z podejścia neurotycznego, skupionego na negatywnych myślach do takiego bardziej optymistycznego, skupionego na pozytywach.

Karolina Zarychta, psycholog zdrowia i psychoterapeuta z Centrum Badań Stosowanych nad Zachowaniami Zdrowotnymi i Zdrowiem z SWPS, powiedziała, „badania dowodzą, że jest ona skuteczna w obniżaniu poziomu stresu, lęku, poprawianiu nastroju oraz w leczeniu wielu zaburzeń, np. depresji, zaburzeń lękowych, zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia).” To nie żaden produktów warty miliony, a medytacja mindfulness (uważności). Co więcej, też nie musimy jej poświęcać sporo czasu, wystarczy 5 minut dziennie, jak z five-minute journal. Dzięki medytacji skupiamy się bardziej na tym co robimy.

W 2009 r. Matthew Alan Killingsworth z Harvard University dowiedli, że błądzenie myśli jest bardzo częstą aktywnością mózgu (obecną przez niemal połowę okresu, w którym nie śpimy) i co ciekawe wiąże się z niższym poczuciem szczęścia (sic!). Podoba mi się rozróżnienie w języku angielskim na mind full (pełen umysł) i mindful (uważny, świadomy). Kiedy ma się umysł pełny myśli nie można się na żadnej w pełni skupić, ciągle jesteśmy rozproszeni i nieefektywni. Niestety i tu, zasada Pareta może wtrącić swoje 3 grosze. Tak często w pracy jesteśmy bardziej mind full, niż mindful.

“Prawo Parkinsona to teza głosząca zasadę żywiołowego wzrostu liczby urzędników w administracji publicznej bez względu na to, ile jest pracy do wykonania i jaka to jest praca; Cyril Northcote Parkinsona (1909–93) sformułował tezę, podaną w żartobliwej formie i wyrażoną w postaci „prawa”, zawarł Parkinson w artykule czasopisma „Economist” (1955), w której wyszydzał biurokrację, ukazując jednocześnie przyczyny i skutki jej nadmiernego rozrostu.”3

Co ciekawe, C.N. Parkinson był autorem ponad 60 książek, choć tylko jedna stała się bestsellerem i uczyniła autora uznanym ekspertem w sprawach administracji publicznej. Sam pisarz z zawodu był dodatkowo historykiem, dzięki czemu był w stanie zbudować szeroki kontekst dla określenia swojej zasady. Ludzie od dziejów woleli czymś zajmować swój umysł i starali się zoptymalizować proporcje między minimalnym wysiłkiem dla jak największych korzyści.

Doktryna “no-work-no-pay” jest podstawowym aksjomatem w stosunkach przemysłowych. Filozofia ta jest bardzo prosta. Kiedy dana osoba jest zatrudniona, oczekuje się, że przydzielona jej praca zostanie wykonana. Gdy praca ta nie jest wykonywana, pracownik nie ma prawa do otrzymania żadnego wynagrodzenia.

Nawet wtedy, gdy ogólnokrajowy strajk zakłóca funkcjonowanie transportu publicznego, a w konsekwencji pracownicy nie mogą dotrzeć do swoich miejsc pracy, przeważa ta sama zasada. Nawet twardzi liderzy związków zawodowych przestrzegają tej zasady sprawiedliwości. “Nie ma pracy, nie ma wynagrodzenia” stanowi mocną podstawę dla przemysłowego pokoju i znalezienia harmonii w dłuższej perspektywie.

Myślę, że powinniśmy o tym pamiętać szczególnie w czasach COVID-19. Dlaczego mielibyśmy oczekiwać, że nasze wynagrodzenia utrzyma się na tym samym poziomie skoro nie wkładamy w to takiego samego wysiłku? Czy nie jest czasem tak, że ktoś na tym ucierpi naszym kosztem? Myślę, że to nie tylko kwestia COVID-19, a raczej rozróżnienia pomiędzy mind full i mindful. W pracy czujemy odpowiednią atmosferę nastawioną na efektywność, poza tym, w kupie siła, możemy motywować się wzajemnie, inspirować przykładem innych. W domu już nie jest tak łatwo i zamiast podejście mindfulness i skupienia na pracy, nagle pojawia się wiele różnych często dużo bardziej interesujących alternatyw. Z jednej strony, możemy na tym budować nasz samodyscyplinę (no i tym samym charakter), z drugiej, jeżeli nie będziemy konsekwentni, nie weźmiemy odpowiedzialności i poniekąd dołączymy do nielubianego grona urzędników. Poza tym, musimy mieć coś za co będziemy wdzięczni w five-minute journal.

Dzisiaj książka z 1876 roku, O pracy: odczyt miany w Warszawie na korzysc osad rolnych dla maloletnich przestepcow, Walerya Morzkowski:

Bibliografia:

1. Triatlon. Biblia treningu, Joe Friel

2. Moonlighting on the Internet, Shelby Larson

3. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3954432

4. Rozwój teorii organizacji, Andrzej K. Koźmiński, Dominika Latusek-Jurczak

5. Therapeutic Journal Writing: An Introduction for Professionals, Kate Thompson

6. Coping with Anxiety & Depression: There is Hope, Conor Buckley

7. Rozwiązywanie konfliktów: Praktyczny poradnik dla pracodawców i menedżerów, Stefan Laurell, Fredric Bohm

8. Psychologia: podręcznik akademicki. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, Tom 3, Jan Strelau

9. 1876 rok, O pracy: odczyt miany w Warszawie na korzysc osad rolnych dla maloletnich przestepcow, Walerya Morzkowski