Lekcje od Zenona z Kition i Epikteta
Zaktualizowano: 27 kwi 2023
"Nie należy pytać, co się dzieje, tylko co należy zrobić."
Zenon z Kition
Może to właśnie dlatego, że wyraz "courage" (odwaga) pochodzi od łacińskiego słowa "cor", co oznacza serce, mówimy, że kiedy jesteśmy odważni, idziemy za głosem serca. "Twoje serce jest naprawdę wolne. To właśnie ono decyduje o tym, gdzie leży twoja prawdziwa niezależność. Tylko serce wie, czego naprawdę chcesz i czego pragniesz w każdej chwili. Ale musisz być odważny, aby go słuchać." (1)
Myślę, że nie raz łapię się na tym, że chciałbym więcej, niż mam w danej chwili. Chociaż zdaję sobie sprawę, że mam wiele, patrząc na innych nie czuję się wystarczająco spełniony. W końcu, podobnie jak my wszyscy, dążę do pełni szczęścia ale mimo, że mam już kilka pomysłów, skąd je czerpać, wciąż poszukuję kolejnych źródeł. Czy warto szukać szczęścia na zewnątrz?
Zdecydowanie nie. Warto zacząć od szukania szczęścia wewnętrznie i zadać sobie kilka pytań. Jakie wartości są dla mnie ważne? Co sprawia mi radość i spełnienie? Co kieruje moim życiem? Naprawdę nie potrzeba wiele, aby być szczęśliwym. Często to, co najważniejsze, jest w zasięgu Twojej ręki.
Zenon z Kition, szanowany kupiec, odważnie porzucił swoje dotychczasowe życie, aby zacząć od nowa w Atenach. To właśnie tam zasłynął z prowadzenia filozoficznych rozmów na werandzie, które stały się źródłem inspiracji do stworzenia stoicyzmu – nurtu filozoficznego głoszącego, że cnotliwość to klucz do osiągnięcia szczęścia.
Zenon wyróżnił cztery podstawowe cnoty, które uważał za filary stoicyzmu: samokontrolę, odwagę, sprawiedliwość i mądrość. Według jego nauczania, szczęście osiągamy dzięki wewnętrznej dyscyplinie, sumiennemu wypełnianiu obowiązków oraz nie uleganiu emocjom w obliczu zewnętrznych zdarzeń. Stoicyzm promował rozwój wewnętrznego spokoju, odporności na stres i równowagi emocjonalnej. Dokonania Zenona z Kition stały się inspiracją dla wielu późniejszych filozofów stoickich, takich jak Epiktet czy Marek Aureliusz.
Epiktet to rzeczywiście idealny przykład zastosowania zasad stoicyzmu w życiu. Jego droga życiowa była pełna przeciwności losu – urodzony jako niewolnik w Rzymie, musiał mierzyć się z trudnymi warunkami i ograniczeniami związanymi ze swoim położeniem społecznym. Mimo tych przeciwności, dzięki niezłomnej wytrwałości, determinacji oraz zachowaniu wewnętrznego spokoju, udało mu się zdobyć wolność i stać się poważanym filozofem. Jego zasługi były na tyle duże, że zaprzyjaźnił się z cesarzem Hadrianem. Swoim życiem i nauczaniem, Epiktet pokazał jak ważne jest utrzymanie równowagi emocjonalnej i odwagi w obliczu trudności.
W dzisiejszym świecie, każdy jest traktowany jako konsument, co sprawia, że bardziej zależy nam na tym, jak nas postrzegają, niż na trzymaniu się wartości. Pogoń za materialnymi dobrami stała się stylem życia, ale czy rzeczywiście prowadzi do szczęścia? "Kupując kolejne rzeczy, kupujemy krótkotrwałe szczęście, które łatwo przychodzi i łatwo odchodzi." (3) Najważniejsze rzeczy wymagają poświęcenia czasu i uwagi, a nie tylko wydawania pieniędzy.
Wnioski płynące z życia Zenona i Epikteta są aktualne również w naszych czasach, dlatego warto zastanowić się nad tym, jak w praktyce stosować zasady stoicyzmu. Nie musimy uciekać się do materializmu, aby być szczęśliwymi. Możemy szukać szczęścia i spełnienia w prostych rzeczach, takich jak spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi, rozwijanie swoich zainteresowań czy pomaganie innym. Skupiając się na wartościach i wewnętrznej równowadze, możemy osiągnąć pełnię szczęścia, niezależnie od zewnętrznych okoliczności.
Bibliografia:
3. Filozofia stoicka jako źródło sposobu życia w kulturze konsumpcyjnej, Nina Wróblewska
Comments