Owady bez wady
Zaktualizowano: 13 maj 2020
"Rośliny istnieją w sobie; owady dzięki sobie; ludzie – dla siebie."
Nawet mali mieszkańcy naszej planety mają ogromne znaczenie dla jej rozwoju. Najstarsza znana skamieniałość należąca bezsprzecznie do owada, Rhyniognatha, pochodzi z około 396 mln lat temu. (1) Co ciekawe, na podstawie analizy wczesnych skamieniałości badacze stwierdzili, że wiele owadów sprzed kilkuset milionów lat nie różniły się znacząco od współcześnie żyjących gatunków. Jaką pełnią rolę w przyrodzie?
"Jedną z najważniejszych ról pełnionych przez owady w przyrodzie to zapylanie roślin kwiatowych. Przez miliony lat ewolucja roślin kwiatowych i związanych z nimi owadów przebiegała równolegle. W ten sposób u owadów wykształciły się różne urządzenia służące do zbierania i przenoszenia pyłku, takie jak: szczotki brzuszne, koszyczki na odnóżach, czy różnie umiejscowione pęczki włosków. Niektóre owady posiadają niezwykle długie języczki, aby w poszukiwaniu nektaru sięgnąć do dna kwiatów o długich rurkach. Część owadów zapyla kwiaty kwitnące w dzień, inne – te otwierające się dopiero o zmierzchu. Do najważniejszych zapylaczy roślin kwiatowych należą błonkówki, zwłaszcza pszczoły dziko żyjące, motyle, muchówki i chrząszcze." (1)
2szczoły miodne zapylają rośliny przy okazji zdobywania nektaru i pyłku. Dzięki ich pracy, np. warzywa i owoce nie tylko wydają więcej plonów, lecz również wydawane przez roślinę owoce są większe i ładniejsze. Pszczoły zapewniają żywność nie tylko nam, lecz dzięki nim paszę mają również zwierzęta. "W Polsce ok. 50 gatunków polowych roślin uprawnych, ok. 140 gatunków roślin ogrodniczych, w tym 15 gatunków krzewów i drzew owocowych, ok. 60 gatunków warzyw oraz ok. 60 gatunków uprawnych roślin zielarskich zapylanych jest przez pszczołę miodną. Pszczoła miodna wykonuje ponad 88% całej pracy zapylaczy."(2)
Pszczoły miodne znamy jednak z nieco innej strony, produkują miód. Co ciekawe, najstarszym znanym napojem alkoholowym jest fermentowany miód, czyli miód pitny i to być dzięki niemu hodowla pszczół stała się taka popularna (4). Można nie lubić smaku miodu ale nie można się sprzeczać z tym, że ma właściwości prozdrowotne. Rzekomo, ojciec medycyny Hipokrates 111 lat życia zawdzięczał spożywaniu dużych ilości miodu. Co prawda, współczesne badania nie potwierdziły wpływu miodu na długowieczność ale być może inne substancje pochodzące z ula mają taki wpływ - nie wszystkie zostały do końca rozszyfrowane i zbadane. Kolejna ciekawostka. "Aktywność antybiotyczna rozcieńczonego miodu jest od 6 do 220 razy wyższa w porównaniu z miodem nierozcieńczonym." (5) Ponadto miód zawiera duże ilości mikroelementów takich jak potas, chlor, fosfor, magnez, wapń, żelazo, molibden, mangan i kobalt oraz witamin: A, B1, B2, B6, B12, C, kwas foliowy, pantotenowy i biotynę. Najbardziej popularne na świecie są miody tymiankowe, pochodzące ze wzgórz w Grecji. "Bardzo ważnym odkryciem w kontekście właściwości miodu tymiankowego było badanie z zastosowaniem tego miodu na komórkach nowotworowych – konkretnie komórkach raka piersi, prostaty i endometrium. Okazało się, że miód tymiankowy może w pewien sposób zapobiegać rozwojowi tego typu nowotworów. Drugim ważnym zastosowaniem miodu tymiankowego jest ochrona serca. Wykazano (na razie w badaniu na szczurach, ale jest to pewien kierunek dalszych badań), że zawarte w miodzie tego rodzaju antyoksydanty i flawonoidy mogą działać protekcyjnie na komórki mięśnia sercowego, szczególnie w sytuacjach jego dużego obciążenia. Czyli na przykład przy wysokim poziomie aktywności fizycznej albo też stresu." (6) Wciąż miód tymiankowy nie jest faworytem.
Miód manuka uważany jest za najzdrowszy miód na świecie, a wynika to z tego, że ma wysoką zawartość metyloglioksalu, a właściwe znajduje się w nektarze kwiatów krzewu manuka. "Metyloglioksal jest substancją o silnych właściwościach przeciwdrobnoustrojowych i wraz z innymi związkami - flawonoidami, fenolokwasami, leptozyną - odpowiada za przeciwbakteryjne i bakteriostatyczne działanie miodu manuka." (7)
Niezależnie jednak jaki to miód, warto go jeść każdego dnia. Trzeba jedynie pamiętać, że traci on wiele ze swoich właściwości w temperaturze wyższej niż 37C, więc nie nadaje się on do słodzenia gorącej herbaty. Nadaje się jednak to słodzenia wody z cytryną, co traktuje się jako naturalny izotonik. Polecam wypróbować przepis dostępny na stronie https://pantabletka.pl/jak-sie-nawadniac-przepis-na-domowy-izotonik/ . Nie dość, że smaczny, to jaki zdrowy.
Dzisiaj cytat z książki Miód Kasztelański: komedya kontuszowa w pięciu aktach prozą, Józef Ignacy Kraszewski.
Bibliografia:
1. A Devonian auriferous hot spring system, C.M. Rice, W.A. Ashcroft, D.J. Batten, A.J. Boyce, J.B.D. Caulfield, A.E. Fallick, M.J. Hole, E. Jones, M.J. Pearson, G. Rogers, J.M. Saxton, F.M. Stuart, N.H. Trewin, G. Turner
4. Miodzio!: Jak założyć ul, hodować pszczoły i produkować własny miód, James E. Tew
8. Miód Kasztelański: komedya kontuszowa w pięciu aktach prozą, Józef Ignacy Kraszewski
Comments