Kolejność urodzenia: osobowość w rodzeństwie

"Rodzeństwo to kształtowanie swojej osobowości w praktyce."

- Fred Rogers

Urodziłem się jako drugie dziecko moich rodziców, ale mam jeszcze jednego brata z kolejnego małżeństwa mojego taty, Maksa. Zawsze czułem, że mój starszy brat, Karol, jest dla mnie wzorem do naśladowania - jest starszy, a co za tym idzie, wydaje się mądrzejszy, większy i bardziej odpowiedzialny. Chociaż z wiekiem wiele różnic między nami zaczęło się zacierać, myślę, że sporo z nich pozostało do dziś. Myślę, że jestem bardziej spontaniczny i przebojowy, ale za to zorganizowany i nie tak konsekwentny jak Karol.

Takie różnice mogą wynikać z kolejności urodzenia, która jest jednym z wielu czynników wpływających na naszą osobowość i system wartości. Nasze przekonania, które wywodzą się z dzieciństwa, są wynikiem nie tylko kolejności urodzenia, ale także różnorodnych wpływów z otoczenia. Badania coraz częściej sugerują, że to, czy jesteśmy pierworodnymi czy młodszymi dziećmi, może wpływać na nasze cechy charakteru, związki z innymi ludźmi, a nawet długoterminowe cele życiowe. Dlatego też, mówi się, że pierwsze dzieci mają inne skłonności niż ich młodsi rodzeństwo, co z kolei wpływa na wybory, jakie podejmują w życiu.

Dr Kevin Leman, amerykański psycholog, zgłębia temat wpływu kolejności urodzeń na osobowość w swojej książce "The Birth Order Book". Na pytanie, czy kolejność urodzeń ma jakieś znaczenie, często odpowiada ironicznie: "Czy niedźwiedź sra w lesie?". W swojej książce, Leman przedstawia liczne przykłady i obserwacje, które pozwalają zrozumieć, jak kolejność urodzenia wpływa na rozwój dzieci.

1. Pierwsze dzieci: Leman zauważa, że pierwsze dzieci zwykle są bardziej odpowiedzialne, ambitne i skoncentrowane na osiąganiu celów. Wynika to częściowo z faktu, że rodzice poświęcają im najwięcej uwagi, a starsze rodzeństwo często musi pełnić rolę "małych rodziców" dla młodszych sióstr i braci. Leman podaje przykłady takich osób jak Oprah Winfrey czy Bill Clinton, którzy jako pierworodni odnoszą sukcesy w życiu zawodowym.

2. Dzieci środkowe: Leman twierdzi, że dzieci urodzone pomiędzy starszymi i młodszymi rodzeństwem często mają trudności z ustaleniem swojej pozycji w rodzinie. Są one jednak bardziej elastyczne, umieją się dostosować do różnych sytuacji i często angażują się w mediacje pomiędzy rodzeństwem. Przykładem osoby będącej "dzieckiem środkowym" może być Martin Luther King Jr.

3. Najmłodsze dzieci: Według Lemana, najmłodsze dzieci zwykle są bardziej beztroskie, kreatywne i spontaniczne, ale również mogą być bardziej nieodpowiedzialne i wymagające. Często chcą być w centrum uwagi i mają duże poczucie humoru. W swojej książce, Leman podaje przykład Księcia Harry'ego jako osoby, która prezentuje te cechy.

4. Jedynaki: Leman zwraca również uwagę na sytuację jedynaków, którzy nie mają rodzeństwa do porównania. Jedynacy mogą przejawiać cechy zarówno pierwszych dzieci, jak i najmłodszych dzieci, mając silne poczucie odpowiedzialności, ale też chęć bycia w centrum uwagi. Leman wspomina takie osoby jak Leonardo da Vinci czy Charles Lindbergh jako przykłady jedynaków.

Oczywiście, warto podkreślić, że każda rodzina jest inna i nie wszystkie dzieci będą idealnie wpisywać się w opisane powyżej schematy. Osobowość i wartości każdej osoby są kształtowane przez wiele czynników, zarówno genetycznych, jak i środowiskowych.