Motyw i akcja, czyli motywacja
Zaktualizowano: 18 kwi 2023
Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro.
- Jan Paweł II
Często doświadczam braku motywacji do podejmowania różnych działań, oczekując na moment, gdy w końcu mnie ona zmotywuje. Ustaliłem sobie pewne cele do realizacji każdego dnia, jednak zazwyczaj nie wykonuję ich wszystkich, pomimo świadomości, że nie pochłoną one zbyt dużo czasu. Po takich sytuacjach doświadczam nieprzyjemnych wyrzutów sumienia i zastanawiam się, jak dobrze byłoby te zadania wykonać, skoro przynoszą mi korzyści i służą mojemu rozwojowi.
Przykładem takiego działania może być medytacja - planowałem zacząć praktykować już jakiś czas temu. Czytałem o jej licznych korzyściach, nawet opisałem je w jednym z wpisów na tym blogu, lecz mimo wszystko trudno mi się zmotywować do poświęcenia na nią choćby 5 minut dziennie. Przecież to zaledwie 5 minut, naprawdę niewiele.
Zrozumienie motywacji może pomóc w lepszym radzeniu sobie z trudnościami w realizacji codziennych zadań, takich jak medytacja. Słowo "motywacja" pochodzi od łacińskiego movere, co w swojej podstawowej definicji oznacza poruszanie, powodowanie, zachęcanie i pobudzanie. Zgodnie ze Współczesnym słownikiem języka polskiego, motywację określa się jako czynnik powodujący czyjeś działanie, zachęcający do robienia czegoś oraz uzasadniający czyjeś postępowanie. W zależności od czynników, które pobudzają nas do działania, możemy wyróżnić motywację wewnętrzną oraz zewnętrzną.
Rozważając trudności z medytacją, warto zastanowić się nad tym, co przyczynia się do braku motywacji. Kluczem może być zrozumienie swojej motywacji wewnętrznej i zewnętrznej, które mogą wpłynąć na sposób, w jaki podejmujemy się realizacji codziennych zadań.
Motywacja zewnętrzna sprawia, że angażujemy się w wykonanie jakiejś czynności z powodu konsekwencji zewnętrznych. Na przykład, może to być nauka nielubianego przedmiotu w celu otrzymania dobrej oceny, dążenie do wysokich zarobków w pracy czy chęć zdobycia prestiżu. Natomiast osoba, która działa pod wpływem motywacji wewnętrznej, nie oczekuje żadnych nagród - samo wykonywanie czynności sprawia jej przyjemność i daje satysfakcję.
Osoba z silną motywacją wewnętrzną może medytuje, ponieważ sama praktyka sprawia jej przyjemność i daje poczucie spokoju. Osoba z silną motywacją zewnętrzną może medytować w celu uzyskania zewnętrznego uznania, takiego jak pochwały od innych ludzi czy choćby zdobycia certyfikatu instruktora medytacji. Kiedy już zrozumiemy swoją motywację wewnętrzną i zewnętrzną, warto poszukać strategii, które pomogą nam zwiększyć naszą motywację do podejmowania codziennych zadań. Jednym z podejść może być stosowanie technik zarządzania czasem, takich jak metoda Pomodoro, która polega na dzieleniu pracy na krótkie interwały czasowe, przeplatane przerwami. W przypadku medytacji, zamiast zmuszać się do poświęcenia 5 minut na medytację od razu, można zacząć od 1 minuty i stopniowo wydłużać czas trwania praktyki.
Kiedy jesteśmy świadomi własnych potrzeb, łatwiej nam sformułować cele i podjąć decyzje, by dążyć do punktu, który jest dla nas najważniejszy. "Człowiek z silnie rozwiniętą motywacją osiągnięć kieruje się głównie motywacją dążenia (motywacją 'do'), podczas gdy osoba przeciętna kieruje się najczęściej motywacją unikania dyskomfortu (motywacją 'od')." (1) Osoba często kierująca się motywacją "od" nie zmienia swojej sytuacji, dopóki ta nie staje się nie do zniesienia, podczas gdy osoba z motywacją "do" dąży do tego, czego pragnie, wykorzystując możliwości i okazje, które pomogą jej zaspokoić swoje potrzeby i osiągnąć wyznaczony cel.
W związku z tym naszym pierwszym zadaniem powinno być określenie celu. W 1981 roku George Doran w listopadowym wydaniu miesięcznika Management Review wprowadził koncepcję S.M.A.R.T. Jest to akronim składający się z pięciu postulatów, a jego nazwa oznacza mądry, sprytny. Zgodnie z tym akronimem, sformułowany cel powinien być:
"Skonkretyzowany (ang. Specific) – jednoznaczny i niepozostawiający miejsca na luźną interpretację,
Mierzalny (ang. Measurable) – umożliwiający ocenę stopnia realizacji celu,
Osiągalny (ang. Achievable) – realny i niezbyt ambitny, by nie podkopać motywacji,
Istotny (ang. Relevant) – ważny dla osoby, która będzie go realizować,
Określony w czasie (ang. Time-bound) – z ustalonym terminem osiągnięcia." (2)
Często nasze cele ograniczają się jedynie do pierwszego kroku - są sprecyzowane, ale kończą się na samym pomyśle. Aby temu przeciwdziałać, powinniśmy kierować się odpowiednimi wartościami. Chociaż każdy z nas ma swoje własne wartości, pewne podstawowe wartości mogą być wspólne dla wszystkich. Nasze wartości kształtują nasze życie.
Na koniec, warto przypomnieć sobie słowa słynnego "wilka z Wall Street", Jordana Belforta, który swoim doświadczeniem udowodnił, jak ważna jest motywacja w dążeniu do celu: "Jedyna rzecz, która stoi między tobą a twoim celem, to historia, którą sobie opowiadasz, dlaczego go nie osiągniesz." Belfort z pewnością nie miał problemu ani ze znalezieniem motywacji zewnętrznej, ani wewnętrznej.
Bibliografia:
Jak wytrzymać z ludźmi, Marek Grębski
The Nature of Human Values, Milton Rokeach
DROGA ważniejsza niż cel. Wartości w życiu i biznesie, Sławomir Lachowski
Kalendarz illustrowany na rok 1873, Jan Jaworski
Comments